In 2021 werden de werken afgerond voor de transformatie van de Centrale Boulevards van Brussel tot een voetgangersvriendelijke zone na een proces dat ongeveer zes jaar duurde. Dit onderzoek rapporteert over een studie die, in opdracht van Brussel Mobiliteit, de impact van de voetgangerszone op het reisgedrag van de ‘gebruikers’ van het centrum van Brussel trachtte op te volgen en te begrijpen. Daarbij werden drie doelgroepen (inwoners van de Brusselse Metropolitane Zone, mensen die in de Vijfhoek werken en bezoekers van de voetgangerszone) bevraagd op twee momenten: 2017 en eind 2021/begin 2022.
Hieronder vatten we de belangrijkste resultaten samen. Wel moeten we in het achterhoofd houden dat het reisgedrag sinds 2020 sterk beïnvloed wordt door de Covid-19 pandemie.
Uit de resultaten van de tweede fase van de enquêtes blijkt dat de meeste mensen de voetgangerszone bezoeken voor recreatieve doeleinden, zoals wandelen of winkelen. De meest populaire manier om naar het stadscentrum te reizen is met het openbaar vervoer, met name de metro/tram/premetro. 57% van de inwoners en 42% van de pendelaars gebruiken het openbaar vervoer als voornaamste vervoersmiddel. De auto is het tweede meest populaire vervoersmiddel, vooral onder pendelaars die in de nabije rand rond het Brussels Gewest wonen. Van de mensen die tijdens hun bezoek aan de zone zijn geïnterviewd, is slechts 12% met de auto gekomen.
Trends in modal shift over de periode 2017-2021 verschillen van de ene bestudeerde groep tot de andere. Bij de inwoners is het aandeel metro/premetro/tram stabiel gebleven, maar bus en auto zijn gedaald. Onder de bezoekers is het busgebruik gedaald, maar het gebruik van metro/premetro/auto sterk toegenomen. Onder de pendelaars is het gebruik van alle openbare vervoersmodi gedaald, terwijl het autogebruik steeg en het aandeel van de fiets ongeveer verdubbelde. Dit is in lijn met wereldwijde trends die het effect van de pandemie op het reisgedrag weerspiegelen.
Sinds 2017 is het draagvlak voor de voetgangerszone gegroeid en zijn er nu meer mensen voor een autoloze Anspachlaan dan tegen. Het draagvlak is het grootst bij de omwonenden en het laagst bij de bewoners van de gemeenten in de nabije periferie rond het Brussels Gewest. Hoe vaker men het centrum van Brussel bezoekt, hoe hoger de goedkeuringsgraad van de voetgangerszone. Toch is het feit dat men al dan niet met de auto reist de sterkst bepalende factor voor de goedkeuring van de voetgangerszone. Mensen die doorgaans met de auto naar het centrum komen, hebben een veel negatievere kijk op de voetgangerszone dan gebruikers van alle andere vervoersmodi.
Hoewel de mensen die doorgaans met de auto reizen over het algemeen negatief zijn over de voetgangerszone, is hun mening over het gemak om hun bestemming te bereiken en de bewegwijzering naar de parkeergarages positiever geworden. Van de reizigers die doorgaans met het openbaar vervoer reizen, is een grote meerderheid positief over het gemak om hun bestemming te bereiken.
De meeste mensen staan achter de voetgangerszone en zijn positief over de nieuwe inrichting van de Anspachlaan. Persoonlijke veiligheid en netheid blijven echter problematisch. Een meerderheid van de respondenten geeft aan bepaalde plekken aan de Anspachlaan te mijden uit vrees om lastig gevallen te worden, zowel ’s nachts als overdag. Daarentegen is de waardering voor de kwaliteit van de straatbedekking, winkels, horeca, groen en zitplekken sterk toegenomen.
Het volledige rapport vind je hier.