Brussels Studies Institute (BSI)

Grondbeleid, stedelijke regelgeving en huisvesting: mythen en waarheden

De wijze waarop grond beheerd wordt, is een fundamentele bepalende factor voor het aanbod van huisvesting. Hoewel er een vast aanbod van grond is, kan grondbeleid, via bijvoorbeeld (her)bestemmingsplannen en andere regelgevende instrumenten, grond opnieuw toewijzen voor verschillende doeleinden. Zo kan bijvoorbeeld grond die voorheen alleen voor landbouwdoeleinden was bestemd, worden herbestemd tot stedelijke grond, waardoor er woningen op kunnen worden gebouwd. Op dezelfde wijze bepaalt zonering hoe hoog gebouwd mag worden, wat ook bepaalt hoeveel grond beschikbaar is voor bebouwing, waaronder huisvesting.

Grondbeleid is niet noodzakelijk goed beleid. Het kan zowel een positieve rol spelen bij het veiligstellen, bevorderen en beschermen van betaalbare huisvesting als een negatieve rol door de kosten te verhogen, de toegang te beperken en huishoudens weg te jagen uit bepaalde buurten. Er bestaan ook veel mythes over herbestemming als strategie om de sociale woningvoorraad te verbeteren. Grondbeleid kan inderdaad discrimineren tussen verschillende groepen: huishoudens opnemen of uitsluiten op basis van hun samenstelling, inkomen, ras en geloofsovertuiging. De beste voorbeelden van doeltreffend grondbeleid zijn die waarin institutionele koppelingen en combinaties met andere aspecten van huisvestingsbeleid gemaakt worden.

Het doel van deze workshop is het presenteren van en het kritisch reflecteren over het scala aan instrumenten voor grondbeleid en stedelijke regelgeving, die door overheden in verschillende steden wereldwijd worden gebruikt om de betaalbaarheid van huisvesting te verbeteren en meer inclusieve buurten te bevorderen. Deze instrumenten kunnen onder andere focussen op publieke grondbanken, het pachten van publieke gronden, herverkavelingen, het terugwinnen van de grondwaarde, regulerende planning en buurtplanning. Het geografische bereik van de gepresenteerde voorbeelden omvat Europa, Azië, Noord- en Zuid-Amerika.

In deze workshop worden niet enkel internationale ervaringen met grondbeleid en stedelijke regelgeving gepresenteerd, maar worden de deelnemers ook uitgenodigd om in groepjes kritisch na te denken over het bestaande grondbeleid en de stedelijke regelgeving in Brussel, en over hun impact op de beschikbaarheid en betaalbaarheid van huisvesting.